در گفت وگو با تاكسی مدرن اعلام شد
استفاده از تصاویر ماهواره های راداری در مدیریت بحران اخیر، كاهش خسارات ذوب برف با فناوری فضایی
تاكسی مدرن: رئیس مركز تحقیقات فضایی با اشاره به اینكه استفاده از تصاویر ماهواره راداری برای مدیریت سیل اخیر نخستین تجربه كشور در این زمینه بوده است، اظهار داشت: از آنجایی كه افزایش دما و ذوب برف، مشكلات منطقه سیل زده استان گلستان را افزایش می داد؛ از این رو در مطالعات خود مبادرت به پایش وضعیت ذوب برف مناطق كوهستانی این استان كردیم.
دكتر امید شكوفا در گفتوگو با ایسنا، با اشاره به فعالیت دو گروه "سنجش از طریق دور" و "فناوری مخابرات" در مركز تحقیقات فضایی پژوهشگاه فضایی، اضافه كرد: از شروع شكل گیری سنجش از دور برنامه هایی در حوزه های "امنیت آب"، "امنیت غذایی"، "پیش بینی آلودگی هوا" اجرایی شده و در آینده در حوزه امنیت انرژی برنامه ریزی هایی برای آنها داریم.
وی با اشاره به اینكه داده های به دست آمده از این اقدامات می تواند در زمینه مدیریت بحران مورد استفاده قرار گیرد، اظهار نمود: در ضمن اقدامات انجام شده در زمینه سطح زیر كشت برنج، مقوله وضعیت حوضه های آبی باز مد نظر محققان این مركز بود و مذاكراتی در زمینه حق آبه كشور و فعالیت های در رابطه با آن مانند میزان رطوبت خاك انجام دادیم.
به گفته این محقق مجموعه اطلاعات به دست آمده از این فعالیت ها می تواند به وضعیت مدیریت منابع موجود آبی كشور، ظرفیت خاك برای جذب آب، تعیین دبی رودخانه ها و پیش بینی شدت سیلاب ها موثر باشد.
وی با تاكید بر اینكه در این مركز اطلاعات خوبی در این عرصه ها وجود دارد، افزود: زمانی كه سیل در كشور رخ داد، این اطلاعات به همراه مهارت محققان این مركز در زمینه دریافت، تحلیل و پردازش تصاویر ماهواره ای در پایش وضعیت بحران ایجادشده بهره برداری شد.
تصاویر ماهواره ای كه در مدیریت بحران بهره برداری شد
شكوفا، افزود: با عنایت به شرایط جوی در ایام وقوع سیل، امكان تصویربرداری از مناطق سیل زده بوسیله هلی كوپتر كم بود و این در شرایطی است كه تصاویر ماهواره ای می تواند اطلاعات مورد نیاز در زمان بحران را در اختیار ما قرار دهد. از این رو ما این اطلاعات را از منابع مختلف دریافت كردیم و در اختیار نهادهایی چون آبفای مراكز ICT استان گلستان و همین طور نهادهای امدادرسان قرار دادیم.
رییس مركز تحقیقات فضایی پژوهشگاه فضایی درباب اهمیت پردازش تصاویر ماهواره ای، توضیح داد: پردازش صحیح تصاویر ماهواره ای را كسی می تواند انجام دهد كه به سایر اطلاعات دیگر در رابطه با سوژه مورد نظر دسترسی داشته باشد كه در بحران اخیر ما از قابلیت های موجود در این پژوهشگاه استفاده كردیم.
پایش ذوب برف در بحران اخیر
وی از پایش وضعیت ذخیره برف كوه های استان گلستان در سیل اخیر آگاهی داد و تصریح كرد: یكی دیگر از اقداماتی كه در بحران سیل انجام دادیم و برای مدیریت بحران باز موثر بود، پایش وضعیت آب شدن برف ذخیره شده در رشته كوه های استان گلستان كه به رودخانه های این استان سرازیر می شد، بوده است.
شكوفا اشاره كرد: فرضیه ما در این پایش این بود كه در صورت افزایش یكی دو درجه سانتی گراد دمای هوا، چه میزان به بحرانی تر شدن وضعیت استان منجر می شود كه برای این امر نسبت به پایش ذوب برف ها اقدام كردیم.
این محقق حوزه فناوری های فضایی اظهار نمود: از آنجایی اطلاعات این پایش به موقع در اختیار مسئولان قرار گرفت، در مناطقی توانستند از شدت بحران بكاهند.
استفاده از تصاویر راداری به جای اپتیكی در مدیریت بحران
رییس مركز تحقیقات فضایی درباب تصاویر ماهواره ای سیل استان های مختلف كشور، اظهار داشت: كیفیت تصاویر اپتیكی كه از سنجنده های ماهواره ای دریافت می شود، در صورت وجود ابر، بخار آب بیش از اندازه و یا گرد و غبار مختل می شود؛ از این رو در بحران سیل گلستان ما از تصاویر "راداری" استفاده كردیم و این جزو تجربیات اول ما بود كه در یك بحران از تصاویر راداری و پردازش آن استفاده می شد.
وی در عین حال با تاكید بر اینكه در پردازش این تصاویر ریسك هایی وجود داشت، اشاره كرد: اگر پردازش تصاویر اشتباه باشد، امكان دارد اطلاعات نادرست منتقل شود كه این امر می تواند به بدتر شدن اوضاع منتهی شود؛ از این رو با پیچیدگی هایی همراه بود، ولی محققان این پژوهشگاه كه تحقیقاتی در خارج از كشور داشتند، اطلاعات مورد نیاز را در اختیار ما قرار دادند.
شكوفا درباب تصاویر راداری، توضیح داد: سنجنده هایی كه در ماهواره های سنجشی نصب می شوند، در دو نوع "فعال" و "غیر فعال" هستند. سنجده های غیر فعال سنجنده هایی هستند كه طیف الكترومغناطیسی را كه عمدتاً طیف مرئی است و از شی مورد نظر ساطع می شود، دریافت و آنرا پردازش می كنند. این سنجنده ها اثر متقابلی (Intrection) با هدف مورد نظر ندارند.
وی سنجده های فعال را سنجنده هایی دانست كه خودشان طیف الكترومغناطیسی وسیعی به سمت هدف مورد مطالعه می تابانند و از موج بازگشتی داده هایی به دست می آید.
شكوفا با اشاره به اینكه با عنایت به توضیحات فوق ماهواره دارای سنجنده راداری پیچیده تر و گران تر است، ضمن آنكه دانش فنی این نوع ماهواره ها در اختیار چند كشور قرار دارد، اضافه كرد: پردازش تصاویر این سنجنده ها باز پیچیده تر است.
این استاد دانشگاه تهران افزود: خوشبختانه سازمان ملل نهادی به وجود آورده كه به همه كشورهای عضو این سازمان اجازه می دهد كه در شرایط بحرانی از تصاویر راداری استفاده كنند.
تجربه كشور در استفاده از نتایج تحقیقات فضایی در مدیریت بحران
شكوفا با تاكید بر اینكه از بامداد روز دوم فروردین ماه جاری فعالیت های خودرا برای پایش بحران آغاز كردیم، اظهار داشت: ولی از آنجایی كه پردازش تصاویر باید در مقایسه با سایر داده ها در پیش از وقوع سیل انجام گیرد، از این رو تصاویر ماهواره ای دریافت شده از روز ۱۸ اسفندماه سال قبل بوده است و با عنایت به این بازه زمانی عبور ماهواره های راداری ۵، ۷ و حتی بیشتر است؛ از این رو مجبور بودیم كه تا گذر بعدی ماهواره راداری منتظر بمانیم تا بتوانیم تصاویر جدیدتر را از مناطق مورد نظر دریافت نماییم.
رییس مركز تحقیقات فضایی پژوهشگاه فضایی با تاكید بر اینكه بر این اساس داده های ما در سیل اخیر هر ۵ تا ۶ روز به روز رسانی می شود، اضافه كرد: ما برای پایش وضعیت سیل علاوه بر تصاویر ماهواره های راداری از تصاویر ماهواره های اپتیكی باز استفاده كردیم، به شكلی كه در طول روز تصاویر چندین ماهواره را دریافت و آنها را با هم تطبیق می كردیم تا اطلاعات دقیق تر را در اختیار داشته باشیم.
شكوفا نقشه های سیل تهیه شده را مربوط به استان های گلستان، لرستان و پلدختر، خوزستان و فارس دانست.
آمایش سرزمینی
رییس مركز تحقیقات فضایی پژوهشگاه فضایی در ادامه به فعالیت های آمایش سرزمینی این پژوهشگاه اشاره نمود و توضیح داد: آمایش سرزمینی یك اقدام ملی است كه در مدت ۱۵ سال داده های آن به روز نشده است و با عنایت به نیاز كشور به نقشه های جدید برمبنای توافق نامه ای كه با سازمان برنامه و بودجه داشتیم، پایلوتی را در این زمینه اجرایی كردیم.
وی اشاره كرد: با عنایت به اولویت بندی هایی كه موجود بود، در فاز اول استان های اصفهان، خوزستان و چهارمحال و بختیاری در اولویت قرار گرفتند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب