گزارش تاكسی مدرن؛
لزوم رصد حساب های درآمدی افراد برای درآمدهای مالیاتی
تاکسی مدرن: کارشناسان اقتصادی معتقدند اگر نظام مالیاتی بتواند پول شویی را در کشور کنترل کند، شاهد آن خواهیم بود که رشوه، رانت و قاچاق تا 90 درصد کاهش پیدا خواهدنمود.
به گزارش تاکسی مدرن به نقل از مهر، یکی از بارزترین اقدامات دولت سیزدهم در حوزه اصلاحات اقتصادی طی یکسال اخیر، مربوط به لطمه شناسی و ساماندهی نظام مالیاتی بوده است. بر همین اساس، طبق اظهارات رییس سازمان امور مالیاتی، در ۶ ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۱، درآمدهای مالیاتی کشور بیش از ۲۳۱ هزار میلیارد تومان رسیده که این میزان برابر با ۵۱ درصد مجموع درآمدهای مالیاتی پیش بینی شده در قانون بودجه است. طبق این ارقام، ۴۸.۵ درصد از کل درآمدهای دولت در ۵ ماه اول امسال از محل مالیات بوده که رکوردی بی نظیر در تاریخ بودجه ریزی کشور بوده است.
اما تعدادی از رسانه ها در ایام گذشته با تیترهایی همچون «نقطه کور مالیاتی»، به این مساله پرداخته اند که "دولت در شرایطی بدنبال تنوع پایه ها و افزایش درآمدهای مالیاتی بمنظور پوشش کسری بودجه خود است که درآمد سرانه ملی و قدرت خرید ایرانیان طی سالهای اخیر، به شدت کم شده است."
کاهش درآمدسرانه ایرانی ها، حقیقتی انکارناپذیر
رصد گزارشات انتشار یافته از طرف سازمان های بین المللی نظیر بانک جهانی نشان میدهد که درآمد سرانه ایرانیان، طی سالهای قبل به شدت کم شده است. بر همین اساس، طبق آخرین گزارش بانک جهانی، درآمد سرانه ملی ایرانیان به ۲۷۵۶ دلار رسیده، در حالی که این رقم در سال ۲۰۱۳ برابر با ۶۴۴۳ دلار بوده است.
هر چند از آنجا که، بانک جهانی برای محاسبه تولید ناخالص داخلی ایران، نرخ دلار در بازار آزاد را مبنا قرار داده، صحت این گزارش با اما و اگرهایی مواجه می باشد، اما بنظر می رسد با توجه به این که میزان رشد اقتصادی در طول دهه ۹۰، صفر بوده و روند رشد جمعیت نیز ادامه داشته است؛ بدین سبب با همین یک استدلال ساده، ادعای کاهش درآمد سرانه ایرانیان، پر بیراه به نظر نمی رسد.
از سوی دیگر داده های آماری نیز بیان کننده آن بوده که میزان قدرت خرید ایرانیان در دهه ۹۰ با افت عجیبی همراه بوده است، در همین ارتباط محمدهادی سبحانیان، معاون وزیر امور اقتصاد و دارایی می گوید: «یک سوم از قدرت خرید هر ایرانی در طول دهه ۹۰ ازدست رفته است.»
بنابراین ادعای رسانه های منتقد دولت در خصوص کاهش درآمد سرانه ایرانیان در سالهای قبل، انکارناپذیر به نظر می رسد؛ اما آیا انتقاد این رسانه ها به تکاپوی دولت برای افزایش درآمدهای مالیاتی در چنین شرایطی، منطقی است؟
آیا اصلاح نظام مالیاتی باید به سبب کاهش درآمد سرانه متوقف شود؟
به طور کلی، درآمدهای مالیاتی تنها یکی از منابع پیش بینی شده در بودجه کشور است، اتکا به درآمدهای نفتی و استقراض از آینده (فروش اوراق) نیز از دیگر منابع مهم دولت ها برای تامین مخارج خود به حساب می آید؛ البته در کنار این روش های مرسوم، «چاپ پول» که نتایج منفی همچون تشدید تورم را در پی دارد، در دولت های گذشته برای تامین مخارج همیشه مدنظر قرار گرفته است؛ بدین سبب درآمدهای مالیاتی در مقایسه با منابع دیگر، بهترین و سالم ترین روش برای تامین هزینه های دولت شمرده می شود. البته کوشش برای کاهش هزینه های دولت هم امر مهمی است که می تواند به مرور زمان به آن دست یافت و بطور قطع بصورت دفعتی اتفاق نمی افتد.
اما در مورد این ادعا که افزایش درآمدهای مالیاتی با وجود کاهش درآمد سرانه، سبب فشار اقتصادی به اقشار جامعه می شود، بایستی به این مساله اشاره شود که قبل از قضاوت در این خصوص باید دید که اقدامات دولت سبب تحمیل فشار بیشتر به مؤدیان قدیمی و فعالان اقتصادی شده و یا این که منجر به شناسایی ظرفیت های جدید و کاهش فرار مالیاتی شده است؟
به طور نمونه، دولت با اجرای برخی مواد قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، برای گرفتن مالیات از اشخاص حقیقی در امسال، نه فقط ضرایب مالیاتی را افزایش نداده بلکه بصورت قابل توجهی آنها را کاهش هم داده است؛ اما باتوجه به تکمیل پایگاه اطلاعاتی دولت بوسیله ساماندهی دستگاه های کارتخوان و متصل شدن آنها به پرونده مالیاتی مؤدیان، میزان درآمدهای مالیاتی دولت از این محل افزایش پیدا کرد.
شناسایی بیش از ۲ میلیون مؤدی جدید
بنابر اظهارات داود منظور، رییس سازمان امور مالیاتی، ایجاد پایگاه جامع اطلاعات مودیان مالیاتی در ماه های گذشته، منجر به شناسایی بیش از ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار مودی جدید شده که در همین راستا و بمنظور کاهش بار مالیاتی از روی دوش فعالان خرد اقتصادی، مالیات یک میلیون و ۷۰۰ هزار واحد صنفی، صفر در نظر گرفته شد؛ علاوه بر این در طول ماه های گذشته تاکنون، چندین باند بزرگ فساد و فرار مالیاتی و بیش از ۷۰۰۰ شرکت صوری شناسایی شده است.
چند پرسش اساسی از منتقدان اصلاح نظام مالیاتی
در خصوص ادعاهای رسانه های منتقد، بد نیست آنها به چند سوال اساسی دیگر در این خصوص پاسخ دهند؛ آیا اصلاحات اقتصادی و ساماندهی نظام مالیاتی بایستی الزاماً تا زمان افزایشی شدن درآمد سرانه متوقف شود؟ آیا اصلاح نظام مالیاتی و گسترش چتر اطلاعاتی حاکمیت، سبب شناسایی اقتصاد غیررسمی و از همین طریق منجر به افزایش تولید ناخالص داخلی نمی شود؟ در شرایطی که حداقل در کوتاه مدت راه حل عملیاتی برای کاهش هزینه های دولت وجود ندارد، این مخارج بایستی بوسیله کدام منابع درآمدی تامین شود؟ راه حل پیشنهادی به غیر از اصلاح نظام مالیاتی و ایجاد پایه های مالیاتی تنظیم گر برای عادلانه شدن توزیع ثروت در اقتصاد کشور چیست؟
در همین ارتباط، مسعود دانشمند، کارشناس و عضو انجمن اقتصاددانان ایران در گفت و گو با خبرنگار مهر، درباب ارتباط مالیات و درآمد سرانه ملی اظهار داشت: در مفاهیم اقتصادی، تولید ناخالص داخلی و مالیات با یکدیگر ارتباط معناداری دارند.
وی با اعلان اینکه استاندارهای جهانی بیان کننده آن بوده که نسبت دریافت مالیات در یک کشور باید به میزان ۲۵ درصد از کل تولید ناخالص ملی باشد، اظهار داشت: اما در ایران با وجود گستردگی معافیت های مالیاتی و سایر ملاحظات، نسبت مالیات به میزان ۸ درصد از تولید ناخالص داخلی نیز مطلوب است؛ اما متأسفانه به سبب فرار مالیاتی در کشور این نسبت هم اکنون حدود ۴ درصد است.
لزوم رصد حساب های درآمدی افراد
دانشمند افزایش سلامت دارایی مردم را راه حل بهبود درآمد سرانه عنوان نمود و اظهار داشت: بطور مثال، اگر فردی کالای قاچاق را به فروش برساند، دیگر نباید قادر باشد از این پول دریافتی، در جای دیگری سرمایه گذاری کند.
این تحلیل گر مسائل اقتصادی با اعلان اینکه اگر نظام مالیاتی ما بتواند پول شویی را در کشور کنترل کند، شاهد آن خواهیم بود که رشوه، رانت و قاچاق تا ۹۰ درصد کاسته می شود، اظهار داشت: این کار به وسیله دقت در اظهارنامه های مالیاتی محقق می گردد.
وی با اعلان اینکه سلامت دارایی هنگامی محقق می شود که در آخر هرسال هر فرد اظهارنامه مالیاتی را تکمیل نماید، اظهار داشت: در این شیوه، اگر کارمندی که دارای حقوق مشخص است بطور ناگهانی یک خانه چندمیلیاردی خریداری کند، موظف است مسیر پول دریافتی خود به سازمان امور مالیاتی نشان دهد.
اظهارنامه مالیاتی برای تمامی ایرانیان
دانشمند، با اعلان اینکه اظهارنامه مالیاتی برای تمامی ایرانیان است و نباید فرقی میان وزیر و مردم عادی باشد، افزود: زمان انتقال پول، مبلغی از یک فرد خارج و به حساب فرد دیگری منتقل می شود، در نتیجه یک دارایی از فروشنده کاسته می شود، ثبت این امر به سلامت دارایی و افزایش درآمدهای مالیاتی کمک شایانی خواهد داشت.
عضو انجمن اقتصاددانان ایران به انتقاد از شیوه خوداظهاری در خصوص معافیت مالیاتی پرداخت و اظهار داشت: هم اکنون تنها فروشگاه ها و شرکت های رسمی مالیات خودرا پرداخت می نمایند و فرار مالیاتی گسترده در کشور وجود دارد.
وی در ادامه اشاره کرد: نظام مالیاتی بایستی از خرید و فروش بیتکوین، یا خریدوفروش ارزی در بازار آزاد مالیات دریافت نماید، علاوه بر این هنگامی که فاکتور رسمی سامانه ای جهت خریدوفروش طلا و سکه صادر نمی گردد، متأسفانه مالیات این بخش نیز بطور تمام وکمال دریافت نمی گردد.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب