گزارش تاكسی مدرن؛
۱۰۰ روز اول چهار گام اصلی دولت در میدان اقتصاد چه بود؟
تاکسی مدرن: در این گزارش نگاهی کوتاه بر عملکرد تیم اقتصادی دولت در 100 روز ابتدایی کار خود انداخته ایم که در ادامه به نظر شما می رسد.
به گزارش تاکسی مدرن به نقل از مهر، اگر نگاهی به چند سال قبل انداخته و تک تک وقایع را گذرا به یاد آوریم، پر از فرصت های از دسته رفته و تصمیمات غیر کارشناسی متولیان است. شاید بتوان خرداد ۱۴۰۰ را نقطه امید مردم دانست. سید ابراهیم رئیسی که در قوه قضائیه به عدالت خود معروف شده بود، پا به عرصه پیچیده انتخابات گذاشت و مردمی که عبور از وضعیت موجود را طلب می کردند، به او برای سکانداری قوه مجریه رأی دادند. حال بیش از ۱۰۰ روز از دولت وی می گذرد. روزهایی که تصمیمات افتخارآفرین برای دولت قبل نیز، به چالشی بزرگ برای دولت او تبدیل گشته است. در ادبیات سیاسی جهان عملکرد ۱۰۰ روز اول دولت نقش پر اهمیتی دارد. ما در این گزارش نگاهی کوتاه بر عملکرد تیم اقتصادی دولت در ۱۰۰ روز ابتدایی کار خود انداخته ایم که در ادامه به نظر شما می رسد.
متوقف شدن یکی از موتورهای تورم
یکی از با اهمیت ترین مشکلات اقتصادی کشور به وجود کسری بودجه ساختاری و جبران آن بوسیله راه های کارشناسی نشده برمی گردد. کسری بودجه که در تمام دنیا امری طبیعی است، در ایران شکلی افسار گسیخته به خود گرفته که مهار کردن آن، خود ده ها مشکل دیگر به دنبال خواهد داشت. آنچه که در سالهای قبل نیز شاهد بودیم، این بوده است که افزایش هزینه ها نسبت به درآمد در بودجه های سالانه و از سویی دیگر ایجاد هزینه های فرابودجه ای در کشور، دولت را به کسب درآمدهای لطمه زا مانند استقراض از بانک مرکزی کرده و تورم مضاعفی شکل گرفته است. البته داستان ادامه دار کسری بودجه همچنان به قوت خود باقی است. چونکه طی آخرین گزارش مرکز پژوهش های مجلس، برآورد شده که تا آخر سال جاری حدود ۳۰۰ هزار میلیارد تومان کسری غیرقابل تامین در بودجه رخ دهد که این کسری بودجه باید یا از محل افزایش منابع یا کاهش مخارج جبران شود.
اما در این میان اقدام قابل تحسین دولت سیزدهم، صفر شدن میزان استقراض دولت از بانک مرکزی در شهریور ماه ۱۴۰۰ است. ماه گذشته سید احسان خاندوزی وزیر اقتصاد در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: «در شهریور موفق شدیم برخلاف ۵ ماه اول، بدون ۱ ریال استقراضِ جدید از بانک مرکزی، حقوق ها را (حتی زودتر از موعد) پرداخت نماییم. البته نحوه تامین کسری بودجه در اوایل سال، همچنان تنور تورم را گرم نگه داشته است! طبیعی است آثار مثبت اقدامات امروز، با چندماه تأخیر ظاهر خواهد شد انشاالله.» صاحب نظران این اتفاق را به فال نیک گرفته و مقدمه ای برای گام های بعدی اصلاح مدیریت درآمد و هزینه های دولت می دانند. چونکه در سالهای اخیر، هشدارهای بسیاری درباب کسری بودجه و کمبود درآمدها نسبت به هزینه ها به دولتمردان داده شده است. پس این اقدام مثبت می تواند شروعی برای برطرف شدن کسری بودجه به روش اصولی و به تبع آن مهار تورم در ماه های آتی باشد.
عقب نشینی از فروش اوراق بدهی
در ماه های گذشته بعد از آنکه از طرف سید احسان خاندوزی وزیر اقتصاد ادعای تامین بودجه از روش های غیرتورم زا عنوان شد، عبدالناصر همتی رییس کل بانک مرکزی پیشین که در انتخابات ۱۴۰۰ نیز حضور جنجالی داشت، در صفحه مجازی خود اظهار داشت: تامین کسری بوسیله فشار به بانکها و صندوق های آنها نیز منجر به اضافه برداشت سنگین از بانک مرکزی می شود، که شده است. البته این صحبت های همتی در خصوص تامین کسری بودجه دولت بوسیله اعمال فشار به بانکها برای خرید اوراق بدهی دولتی، بی جواب نمانده و بلافاصله خاندوزی در فضای مجازی اعلام نمود که در مهرماه مخارج دولت «بدون هیچ انتشار اوراق بدهی جدید» تامین شده است.
این خبر احسان خاندوزی نیز گام مثبت دیگر دولت در امتداد اصلاحات اقتصادی و از اقدامات شایسته دولت بشمار می رود. چونکه فروش نامناسب اوراق بدهی در دولت های گذشته علاوه بر عقب ماندن از قانون بودجه، فضای کلان اقتصاد کشور را نیز تحت تأثیر قرار داده است؛ به این صورت که وقتی تامین مالی دولت بوسیله بازار بدهی منتفی شود، راحت ترین و محتمل ترین گزینه برای جبران آن، استفاده از منابع بانک مرکزی (چه در قالب استقراض و چه در قالب تنخواه گردان) است.
شکل گیری امیدی باردیگر برای خانه دار شدن
یکی از بخش هایی که مصداق عینی از کم کاری دولت تدبیر و امید به حساب می آید، بازار مسکن می باشد. ساخت خانه های معروف به مسکن مهر که هدف آن کمک به خانه دار شدن محرومین بود، در دولت های یازدهم و دوازدهم با بی توجهی تمام رو به رو شده و حتی در طول این مدت تنها یکی از واحدهای تکمیل نشده نیز به مردم عرضه نشد. البته دولت تدبیر و امید علاوه بر بی توجهی به مسکن مهر، بطور کلی از سمت عرضه و تولید مسکن حمایت نکرد و عمدتا به سمت تقاضا و اعطای تسهیلات خرید مسکن توجه داشت. یکی از دلیلهای افزایش قیمت مسکن نیز، کافی نبودن تعداد واحدهای مسکونی در مقابل میزان تقاضای این بخش بود. آنها همین طور در مقابل تصویب مالیات بر عایدی سرمایه که از سرمایه ای شدن بخش مسکن جلوگیری می کرد، سنگ اندازی کرده و سبب آن شدند که مسکن به کالایی سرمایه ای تبدیل گشته و مانند سایر بازارهای موازی مانند ارز، سکه و بازار سرمایه، به کالایی برای حفظ ارزش پول تبدیل گردد که به افزایش ۷ برابری قیمت مسکن در سال های ۱۳۹۷ تا کنون منجر گردید. حال دولت رئیسی کلنگ ساخت ۴ میلیون مسکن در ۴ سال را به زمین زده و به مردمی که چندین سال است امید خانه دار شدن را در دل دارند، وعده ساخت سالی یک میلیون مسکن را می دهد. این سیاست می تواند جریانی تازه در رگهای بازار مسکن به جریان بیندازد و سبب رخت بربستن رکود از این بازار شود؛ بازاری که در چند سال قبل هیچ نوع گام مثبتی در آن برداشته نشده است.
افزایش فروش نفت
طبق آمار اوپک میزان صادرات نفت ایران بین ۵۵۰ تا ۸۵۰ هزار بشکه برآورد شده است. شرکت کپلر صادرات نفت ایران به چین را ۶۵۰ هزار بشکه در روز تخمین زده است و بر اساس گزارش تانکر ترکرز، صادرات نفت ایران به چین به بالای یک میلیون بشکه در روز رسیده است. همین طور اخیراً روزنامه واشنگتن تایمز در گزارشی اذعان کرده است که از سال قبل میلادی، میزان خرید نفت ایران توسط چینی ها به روزانه یک میلیون ۱۶۰ هزار بشکه رسیده است. در مجموع بنظر می رسد هم اکنون میزان صادرات نفت و میعانات گازی ایران هر رقمی که باشد بالاتر از یک میلیون بشکه در روز است، این رقم در حالی است میانگین صادرات نفت در سال قبل کمتر از ۳۰۰ هزار بشکه در روز بوده است.
با وجود تحریم صنعت نفت در دهه های گذشته، طبق اخبار رسانه های موثق ماه های قبل شاهد افزایش فروش و صادرات نفت بوده ایم که این اتفاق در وضعیت کمبود درآمدها و افزایش هزینه های جاری کشور، به کند شدن شتاب کسری بودجه و بهبود فاکتورهای اقتصادی منجر شود. البته مدتی قبل در همین راستا جواد اوجی وزیر نفت اعلام نموده بود که به زودی خبرهای خوبی در حوزه تنوع قراردادهای نفتی و میعانات گازی اعلام خواهد شد. آن طور که به نظر می آید، مقرر است هر سرمایه گذاری که بخواهد در حوزه بخش های پایین دستی و بالادستی نفت سرمایه گذاری کند، در قبال اقدامات انجام داده خود می تواند نفت و میعانات گازی بصورت تهاتر دریافت کند. این تلاش دولت برای افزایش فروش نفت می تواند نکته مثبتی در کارنامه آنها در زمینه انرژی به حساب بیاید.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب