گزارش تاكسی مدرن
آدرس های غلط
تاكسی مدرن: بتازگی برخی رسانه ها دور تازه ای از بزك كردن برجام را در دستور كار قرار داده اند تا با جلب اعتماد مجدد مردم به مذاكره با غرب، منفذی برای مذاكره با طرف غربی پیدا كنند.
به گزارش تاکسی مدرن به نقل از مهر، به نظر می رسید بعد از خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم های بانکی و نفتی و بعد از تعلل کشورهای اروپایی در عمل به تعهدات برجامی خود و بعد از نمودار شدن یک به یک اشکالات حقوقی برجام همچون مکانیزم ماشه، مدافعان برجام از حمایت های کور از این توافق دست بردارند اما هنوز هم بازوهای رسانه ای جریان سیاسی غربگرا، تلاش می کنند جنازه برجام را هم بزک کنند! اخیراً یکی از رسانه های متعلق به جریان سیاسی طرفدار برجام در تحلیلی تلاش نموده است با تاکید بر آمار تولید ناخالص داخلی کشور در سال های اخیر و رشد اقتصادی مربوط به دو سال ۹۵ و ۹۶ که مجموعاً ۱۲.۵ درصد است، برجام را بعنوان گشایشی «خارج العاده» برای اقتصاد ایران معرفی نماید. اما واقعیت چیست و چنین اقداماتی با چه اهدافی انجام می گیرد؟ رشد اقتصادی سال ۹۵، حاصل شروع مجدد خام فروشی مبنای محاسبه رشد اقتصادی، درصد تغییرات تولید ناخالص داخلی نسبت به سال قبل است. باتوجه به تحریم های نفتی ایران از سال ۹۱ تا ۹۴ و کاهش فروش نفت و درآمدهای نفتی، تولید ناخالص داخلی کشور در سال های ۹۱ تا ۹۴ روند کاهشی داشته است. بعد از توافق برجام و آغاز باردیگر فروش نفت خام، به سبب افزایش ناگهانی درآمدهای نفتی، تولید ناخالص داخلی در سال ۹۵ نسبت به این مقدار در سال ۹۴ رشدی بی سابقه را تجربه کرده است که این رشد ربطی به افزایش اشتغال و تولیدات غیرنفتی در کشور نداشته است. با توجه به این که در محاسبه رشد اقتصادی، وضعیت اقتصادی را با سالِ پیش از آن مقایسه می کنند، طبیعی است بعد از چند سال کاهش فروش نفت خام و رشد منفی اقتصادی، این افزایش ناگهانی درآمدهای نفتی، رشد اقتصادی بزرگی را به لحاظ آماری ثبت کند. با این وجود آمار نشان میدهد عوائد حاصل از این خام فروشی، سبب رونق اقتصادی، رشد تولید و افزایش رفاه مردم نشده است. در ادامه به بررسی بعضی از آمار اقتصادی مربوط به سال های ۹۱ تا ۹۶ خواهیم پرداخت. وضعیت تولید ناخالص داخلی بدون نفت برمبنای آمار بانک مرکزی، تولید ناخالص داخلی بدون در نظر گرفتن درآمدهای نفتی برمبنای قیمت پایه سال ۹۰ به قرار زیر است:
تولید ناخالص داخلی به قیمت پایه سال ۹۰، بدون نفت (میلیارد ریال) درصد رشد نسبت به سال گذشته
تولید ناخالص داخلی به قیمت پایه سال ۹۰، بدون نفت (میلیارد ریال)
درصد رشد نسبت به سال قبل
۱۳۹۱
۴۹۸۶۴۲۳.۵
۰.۳۹
۱۳۹۲
۵۰۱۲۸۶۹.۹
۰.۵۳
۱۳۹۳
۵۱۶۲۸۴۸.۷
۲.۹
۱۳۹۴
۵۰۰۳۲۵۲.۳
۳.۱۹ -
۱۳۹۵
۵۱۶۶۶۳۶
۳.۱۶
۱۳۹۶
۵۴۰۱۸۹۱
۴.۳۶ برمبنای آمار فوق که برگرفته از اطلاعات بانک مرکزی است، تولید ناخالص داخلی کشور بدون احتساب نفت، به جز سال ۹۴ (سال منتهی به توافق هسته ای) روند افزایشی داشته است. این بدان معناست که تحریم های نفتی بااینکه در ابتدا مشکلاتی را برای کشور ایجاد کرده بود، اما به تدریج سبب کاهش وابستگی و جایگزینی واردات گشته بود. وضعیت اشتغال و نابرابری های اقتصادی در کشور آمار جالب توجه دیگر، نرخ بیکاری است که ارتباط مستقیمی با دوره های رونق و رکود در اقتصاد دارد. طبیعی است اگر ادعای حامیان برجام بر ایجاد گشایش اقتصادی در کشور بعد از برجام را بپذیریم، باید شاهد کاهش نرخ بیکاری بعد از برجام می بودیم. اما آمار چیز دیگری را نشان میدهد.
سال
نرخ بیکاری
۱۳۹۱
۱۲.۲
۱۳۹۲
۱۰.۴
۱۳۹۳
۱۰.۶
۱۳۹۴
۱۱
۱۳۹۵
۱۲.۴
۱۳۹۶
۱۲.۱ جدول فوق نشان میدهد بعد از برجام (حتی در سال های ۹۵ و ۹۶ که هنوز آمریکا از برجام خارج نشده بود) نه فقط نرخ بیکاری در کشور کاهش نیافته، بلکه روندی افزایشی داشته است. این بدین معناست که افزایش درآمدهای نفتی نتوانسته اثر مطلوبی بر رونق اقتصادی و چرخیدن چرخ زندگی مردم بگذارد. این افزایش بیکاری در کنار سیاست های رانتی دولت، سبب افزایش نابرابری های اقتصادی در کشور شده و ضریب جینی را از ۰.۳۸ در سال ۹۱ به ۰.۴۰ در سال ۹۶ افزایش داده است. اما آیا تنها چاره مشکلات اقتصادی کشور، مذاکره با غرب بود و آیا تحریم ها را نمی شد به فرصت تبدیل کرد؟ هنر تحریم ها «هنر تحریم ها» نام کتابی است که ریچارد نفیو طراح تحریم های مالی مقابل ایران در دولت اوباما نوشته و از راهبردهای تحریمی در طول دوره کاری خود و از تجربیات تحریم مقابل عراق، کره شمالی و ایران و برخی اقدامات دولت دهم در مقابله با تحریم ها سخن گفته است. وی در صفحه ۱۰۸ این کتاب اعتراف می کند در زمان شروع مذاکرات هسته ای که منجر به توافق برجام شد، فشار ناشی از تحریم ها بر روی ایران در حال از دست رفتن بود و فاکتورهای مختلفی همچون ثبات فزاینده صادرات نفت ایران، افزایش تجارت غیر نفتی ایران نسبت به قبل و اصلاحات اقتصادی در ایران که در دولت نهم و دهم انجام شده بود، به تدریج اقتصاد ایران را نسبت به تحریم ها مقاوم می کرد. از نظر خیلی از کارشناسان تحریم در صورتیکه تحریم ها از نقطه فشار خود عبور می کرد، ایران می توانست منافع از بین رفتن تحریم را بدون دادن هزینه ای در اختیار بگیرد. این همان موضوعی است که رهبر انقلاب نیز از آن تعبیر به «اقتصاد مقاومتی» کرده و می گویند: «تحریم، مشکل تراش بود امّا برای ما برکاتی هم داشت. تحریم به ما نشان داد که باید به خودمان متّکی باشیم و به ما ثابت کرد که می توانیم از نیروهای درونی خودمان استفاده کنیم» در گزارشی که مرکز پژوهش های کنگره آمریکا در ۱۱ می سال ۲۰۱۸ (۲۱ اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۷) و تنها سه روز بعد از اعلام ترامپ در خصوص خروج آمریکا از برجام منتشر نموده، به راهبردهایی که ایران می تواند بعد از بازگشت تحریم های آمریکا دنبال کرده و با تحریم ها روبرو شود، اشاره شده است که همچون مهم ترین آنها، افزایش صادرات غیر نفتی، افزایش فروش فرآورده های پتروشیمی و میعانات گازی و کاهش واردات کالاهای لوکس است. این گزارش نیز شاهد دیگری از مؤثر بودنِ مقاوم سازی اقتصاد در مقابل تحریم هاست. با این وجود باید دید چرا جریان سیاسی غربگرا بجای درس گرفتن از تجربه برجام و تکیه بر توان داخلی، همچنان به دنبال بزک کردن برجام است. بنظر می رسد هدف جریان سیاسی مذکور، آماده سازی افکار عمومی جهت آغاز مذاکره با طرف های غربی خصوصاً آمریکا بعد از روی کار آمدن احتمالیِ نامزد دموکرات در انتخابات آمریکاست. با این وجود این طیف سیاسی باید بدانند که این تاکتیک دیگر اثر ندارد و آنان بهتر است پاسخگوی این پرسش باشند که چرا به موازات مذاکرات هسته ای، سیاست های اقتصاد مقاومتی را اجرا نکردند تا اقتصاد کشور همچنان به تصمیمات سیاسی خارج از مرزهای کشور وابسته نباشد.
منبع: تاكسی مدرن
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب