یادداشت؛
مانع زدایی از تولید چرا و چگونه؟
تاکسی مدرن: دشواری تامین مالی از بانک ها و دریافت تسهیلات از آنها و غیرقابل پیش بینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه دو مانع مهم پیش روی فعالان اقتصادی طی دهه 90 بوده است.
به گزارش تاکسی مدرن به نقل از مهر، رهبر انقلاب سال جاری را بعنوان سال «تولید، پشتیبانی ها و مانع زدایی ها» نامگذاری کردند، امیرحسین حاجیان، پژوهشگر کمیته کسب وکار دفتر مطالعات راهبردی رونق تولید به بررسی نامناسب ترین مؤلفه های محیط کسب وکار در دهه ۹۰ پرداخته و پیشنهاداتی را برای بهبود شرایط ارایه داده است که از نظرتان می گذرد:
زدودن موانع از مسیر تولید جز با تسلط همه جانبه بر این موانع و رصد نتایج اقدامات در حال انجام حاصل نمی گردد. به همین دلیل سازمان ها و نهادهای مختلف بین المللی، محیط کسب وکار را در کشورهای مختلف مورد بررسی قرار داده و نتیجه را اغلب بصورت رتبه بندی کشورها اعلام می کنند. فاکتورهای معروفی چون شاخص «انجام کسب و کار» (Ease of Doing Business Index) که توسط بانک جهانی منتشر می شود یا «گزارش جهانی رقابت پذیری» (Global Competitiveness Report) همچون این بررسی ها هستند. این گزارش ها بااینکه جایگاه کشور را نسبت به سایر رقبا نشان می دهند اما در آنها به اقتضائات و شرایط اقتصادی منحصربه فرد هر کشور توجه نمی گردد. در این میان گزارش «پایش ملی محیط کسب وکار ایران» یکی از گزارش های داخلی است که بطور فصلی و توسط اتاق بابازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی با همکاری اتاق تعاون و اصناف منتشر می شود.
مؤلفه های محیط کسب وکار عواملی هستند که بطور مشترک بر اداره و عملکرد همه بنگاه ها در اکوسیستم اقتصادی جامعه مورد مطالعه اثر می گذارند، اما تقریباً خارج از کنترل مدیران بنگاه ها هستند. بررسی و بهبود مؤلفه های محیط کسب وکار برای بنگاه های کوچک و متوسط که غالباً در فضای مالی و اقتصادی کشور مورد غفلت واقع می شوند، از اهمیت بیشتری برخوردارست چونکه کسب و کارهای بزرگ تا حدودی می توانند با صرف هزینه و لابی کردن در محافل سیاستگذاری از شر این عوامل خارجی لطمه زا در امان بمانند، اما کسب و کارهای کوچک و متوسط چنین قابلیتی ندارند. توجه به محیط کسب وکار برای بنگاه های کوچک و متوسط از این جهت قابل اهمیت است که بهبود شرایط این بنگاه ها سبب افزایش بهره برداری از فرصت های کارآفرینی شده و سرعت پروسه خلق ارزش در اقتصاد کشور را بیشتر می کند؛ در این میان نتایج اجتماعی اشتغال زایی نیز قابل توجه است.
نتایج «پایش ملی محیط کسب و کار» از این جهت حائز اهمیت می باشد که در این پایش نظرات فعالان اقتصادی و صاحبان کسب وکار درباب ۲۸ مؤلفه پیمایشی جمع آوری شده و مورد بررسی قرار می گیرد و علاوه برآن ۴۲ مؤلفه آماری نیز بررسی می شود. این مؤلفه های آماری نشانگر عوامل مختلف و قابل احصای مؤثر بر اداره واحدهای تولیدی در کشور می باشند که از منابع اطلاعاتی و آمار رسمی استخراج می شوند؛ در نهایت نیز، برمبنای نظریه کارآفرینی شین (۱) فاکتورهای ملی محیط کسب وکار ایران که یک عدد بین صفر (بهترین ارزیابی) و ده (بدترین ارزیابی) است، محاسبه می شود. در این پایش فعالان اقتصادی نامناسب ترین مؤلفه های محیط کسب وکار یا همان موانع تولید را نیز برمی شمارند. در ادامه به بررسی نتایج «پایش ملی محیط کسب وکار ایران» در دهه ۹۰ درباب موانع تولید می پردازیم.
نامناسب ترین مؤلفه های محیط کسب وکار در دهه ۹۰
سال
رتبه
بهار
تابستان
پاییز
زمستان
سال ۹۰
۱
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
۲
ضعف بازار سرمایه در تامین مالی تولید و نرخ بالای تامین سرمایه از بازار غیررسمی
بی ثباتی در قیمت مواد اولیه
نرخ بالای بیمه ی الزامی نیروی انسانی
بی ثباتی در قیمت مواد اولیه
۳
بی تعهدی شرکتها و مؤسسات دولتی به پرداخت بموقع بدهی خود به پیمانکاران
بی تعهدی شرکتها و مؤسسات دولتی به پرداخت بموقع بدهی خود به پیمانکاران
ضعف بازار سرمایه در تامین مالی تولید و نرخ بالای تامین سرمایه از بازار غیررسمی
اعمال تحریم های بین المللی
سال ۹۱
۱
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
بی ثباتی در قیمت مواد اولیه
بی ثباتی در قیمت مواد اولیه
بی ثباتی در قیمت مواد اولیه
۲
بی ثباتی در قیمت مواد اولیه
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
۳
ضعف بازار سرمایه در تامین مالی تولید و نرخ بالای تامین سرمایه از بازار غیررسمی
اعمال تحریم های بین المللی
اعمال تحریم های بین المللی
اعمال تحریم های بین المللی
سال ۹۲
۱
بی ثباتی در قیمت مواد اولیه
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
۲
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
بی ثباتی در قیمت مواد اولیه
ضعف بازار سرمایه در تامین مالی تولید و نرخ بالای تامین سرمایه از بازار غیررسمی
ضعف بازار سرمایه در تامین مالی تولید و نرخ بالای تامین سرمایه از بازار غیررسمی
۳
اعمال تحریم های بین المللی
اعمال تحریم های بین المللی
اعمال تحریم های بین المللی
بی ثباتی در قیمت مواد اولیه
سال ۹۳
۱
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
۲
ضعف بازار سرمایه در تامین مالی تولید و نرخ بالای تامین سرمایه از بازار غیررسمی
ضعف بازار سرمایه در تامین مالی تولید و نرخ بالای تامین سرمایه از بازار غیررسمی
ضعف بازار سرمایه در تامین مالی تولید و نرخ بالای تامین سرمایه از بازار غیررسمی
ضعف بازار سرمایه در تامین مالی تولید و نرخ بالای تامین سرمایه از بازار غیررسمی
۳
وجود مفاسد اقتصادی در دستگاه های حکومتی
نرخ بالای بیمه ی الزامی نیروی انسانی
وجود مفاسد اقتصادی در دستگاه های حکومتی
وجود مفاسد اقتصادی در دستگاه های حکومتی
سال ۹۴
۱
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
۲
ضعف بازار سرمایه در تامین مالی تولید و نرخ بالای تامین سرمایه از بازار غیررسمی
ضعف بازار سرمایه در تامین مالی تولید و نرخ بالای تامین سرمایه از بازار غیررسمی
ضعف بازار سرمایه در تامین مالی تولید و نرخ بالای تامین سرمایه از بازار غیررسمی
ضعف بازار سرمایه در تامین مالی تولید و نرخ بالای تامین سرمایه از بازار غیررسمی
۳
اعمال تحریم های بین المللی
وجود مفاسد اقتصادی در دستگاه های حکومتی
بی تعهدی شرکتها و مؤسسات دولتی به پرداخت بموقع بدهی خود به پیمانکاران
بی تعهدی شرکتها و مؤسسات دولتی به پرداخت بموقع بدهی خود به پیمانکاران
سال ۹۵
۱
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
دشواری تامین مالی
۲
ضعف بازار سرمایه در تامین مالی تولید و نرخ بالای تامین سرمایه از بازار غیررسمی
ضعف بازار سرمایه در تامین مالی تولید و نرخ بالای تامین سرمایه از بازار غیررسمی
ضعف بازار سرمایه در تامین مالی تولید و نرخ بالای تامین سرمایه از بازار غیررسمی
موانع اداری کسب وکار
۳
وجود مفاسد اقتصادی در دستگاه های حکومتی
وجود مفاسد اقتصادی در دستگاه های حکومتی
وجود مفاسد اقتصادی در دستگاه های حکومتی
رویه های غیرمنصفانه و ناعادلانه ی ممیزی و دریافت مالیات
سال ۹۶
۱
دشواری تامین مالی
دشواری تامین مالی
بی ثباتی و غیرقابل پیش بینی بودن قیمت ها (مواد اولیه، محصولات)
بی ثباتی و غیرقابل پیش بینی بودن قیمت ها (مواد اولیه، محصولات)
۲
رویه های غیرمنصفانه و ناعادلانه ی ممیزی و دریافت مالیات
بی ثباتی و غیرقابل پیش بینی بودن قیمت ها (مواد اولیه، محصولات)
دشواری تامین مالی
دشواری تامین مالی
۳
بی ثباتی و غیرقابل پیش بینی بودن قیمت ها (مواد اولیه، محصولات)
رویه های غیرمنصفانه و ناعادلانه ی ممیزی و دریافت مالیات
بی ثباتی سیاست ها، مقررات و رویه های اجرائی ناظر به کسب وکار
بی ثباتی سیاست ها، مقررات و رویه های اجرائی ناظر به کسب وکار
سال ۹۷
۱
غیرقابل پیش بینی بودن و تغیرات قیمت مواد اولیه و محصولات
غیرقابل پیش بینی بودن و تغیرات قیمت مواد اولیه و محصولات
غیرقابل پیش بینی بودن و تغیرات قیمت مواد اولیه و محصولات
غیرقابل پیش بینی بودن و تغیرات قیمت مواد اولیه و محصولات
۲
دشواری تامین مالی از بانک ها
بی ثباتی سیاست ها، مقررات و رویه های اجرائی ناظر به کسب وکار
بی ثباتی سیاست ها، مقررات و رویه های اجرائی ناظر به کسب وکار
بی ثباتی سیاست ها، مقررات و رویه های اجرائی ناظر به کسب وکار
۳
بی ثباتی سیاست ها، مقررات و رویه های اجرائی ناظر به کسب وکار
دشواری تامین مالی از بانک ها
دشواری تامین مالی از بانک ها
دشواری تامین مالی از بانک ها
سال ۹۸
۱
غیرقابل پیش بینی بودن و تغیرات قیمت مواد اولیه و محصولات
غیرقابل پیش بینی بودن و تغیرات قیمت مواد اولیه و محصولات
غیرقابل پیش بینی بودن و تغیرات قیمت مواد اولیه و محصولات
غیرقابل پیش بینی بودن و تغیرات قیمت مواد اولیه و محصولات
۲
بی ثباتی سیاست ها، مقررات و رویه های اجرائی ناظر به کسب وکار
دشواری تامین مالی از بانک ها
بی ثباتی سیاست ها، مقررات و رویه های اجرائی ناظر به کسب وکار
بی ثباتی سیاست ها، مقررات و رویه های اجرائی ناظر به کسب وکار
۳
دشواری تامین مالی از بانک ها
بی ثباتی سیاست ها، مقررات و رویه های اجرائی ناظر به کسب وکار
دشواری تامین مالی از بانک ها
دشواری تامین مالی از بانک ها
سال ۹۹
۱
غیرقابل پیش بینی بودن و تغیرات قیمت مواد اولیه و محصولات
غیرقابل پیش بینی بودن و تغیرات قیمت مواد اولیه و محصولات
غیرقابل پیش بینی بودن و تغیرات قیمت مواد اولیه و محصولات
تا تاریخ نگارش یادداشت منتشر نشده است.
۲
دشواری تامین مالی از بانک ها
بی ثباتی سیاست ها، مقررات و رویه های اجرائی ناظر به کسب وکار
بی ثباتی سیاست ها، مقررات و رویه های اجرائی ناظر به کسب وکار
۳
بی ثباتی سیاست ها، مقررات و رویه های اجرائی ناظر به کسب وکار
دشواری تامین مالی از بانک ها
دشواری تامین مالی از بانک ها
همانطور که مشاهده می شود «دشواری تامین مالی از بانک ها و دریافت تسهیلات از آنها» در دهه گذشته همیشه بعنوان مانع پیش روی تولیدکنندگان محسوب می شده است. با توجه به این که حجم نقدینگی کشور در سالهای اخیر همیشه روند فزاینده ای داشته، بسادگی می توان نتیجه گرفت که این نقدینگی به سمت کارهای غیرمولد رفته و خود عاملی برای عدم جذابیت تولید شده است.
«غیرقابل پیش بینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه» نیز یکی از عواملی است که در بیشتر فصول دهه گذشته مانع تولید بوده است. شاید بتوان این مانع را به عوامل خارجی مثل تحریم ربط داد، اما «بی ثباتی سیاست ها و مقررات» هیچ توجیهی ندارد. مقررات دفعی و سیاست های ناپایدار نه فقط پروسه تولید را مختل می کند بلکه موجب ناامیدی تولیدکننده و کارآفرین نیز می شود و این از هر چیزی برای کسب و کارهای کوچک و متوسط زیان بارتر است؛ در حقیقت مشاهده چنین موانعی است که تولیدکننده ی مولد را به سمت انجام کارهای سوداگری نامولد سوق می دهد.
با توجه به نتایج پایش ملی محیط کسب وکار در ده سال گذشته، این دو اقدام در امتداد مانع زدایی از مسیر تولید و اعتلای کسب و کارهای کوچک و متوسط ضروری به نظر می رسد: اول اینکه امسال قوانین مربوط به کسب وکارها در صورت نداشتن مشکل جدی، ثابت مانده و تغییر نکنند و دوم اینکه در طرح ها و برنامه هایی که برای اعطای تسهیلات به کسب وکارها در نظر گرفته می شود، سهمی ویژه به کسب و کارهای خرد اختصاص پیدا کند. اقدام اول حداقل در کوتاه مدت سبب آرامش خاطر تولیدکننده شده و در بین مدت ذهنیت تولیدکنندگان را نسبت به آشفتگی اکوسیستم اقتصادی کشور تعدیل می کند و این خود موجب شکوفایی کارهای تولیدی خواهد شد. اقدام دوم نیز بعنوان یکی از ضروریات پشتیبانی از صاحبان کسب و کارهای کوچک و متوسط که به سبب عدم راهیابی به محافل کلان تصمیم گیری همیشه مورد غفلت سیاستگذاران قرار می گیرند، اقدامی منطقی است.
۱- Shane S. A General Theory of Entrepreneurship: The Individual-opportunity Nexus، Edward Elgar Publishing، ۲۰۰۳
منبع: تاكسی مدرن
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب