روستای پایدار و پایداری روستا
به گزارش تاكسی مدرن یك روستای كوچك و ناشناس در دامنه كوهستان، با فاصله ۵ كیلومتری از جاده اصلی كه هر تازه واردی در ابتدای راه از خودش می پرسد آیا اساساً راه را درست آمده است؟
این روستا میزبان گروه بزرگی از مدیران، كارآفرینان و دانشگاهیان و فعالان بخش خصوصی و دولتی بود، جمعی كه خیلی از آنان برای بار اول حتی نام این روستا را شنیده بودند و هر یك با پیشینه ای خاص و موقعیتی متفاوت همراه قدمی بزرگ شدند.
زبان مشترك این جمع و نقطه اتصال آنها «توجه به روستا» بود، این باور مشترك، هر یك از آنان را از دور و نزدیك به «اولین نشست همفكری و همراهی با روستای پایدار» كشاند.
بامداد زود، حوالی ساعت ۶ آرام آرام ولی با هیجان اهالی روستا و جوانانی كه از شب قبل برای كمك به برگزاری این رویداد، با یكدیگر هماهنگ شده بودند به «عمارت بی بی» آمدند و مقدمات اجرای این قدم بزرگ را فراهم كردند.
شاید برگزاری رویداد در شهرها برای مردم و دست اندركاران یك اتفاق عادی باشد ولی در روستا، آن هم روستایی به كوچكی «بهانگر» كه اغلب محل سكونت تعداد كمی از اهالی باقیمانده در روستاست، یك واقعه هیجان انگیز بود.
وقتی هیجان خانم های عضو استارت آپ روستایی «بی بی پز» كه مسئول پخت وپز و پذیرائی رویداد بودند را دیدم به یكی از میهمانانی كه از شب قبل و از تهران به روستای ما آمده بود گفتم: نمی دانم دستاورد این نشست برای این روستا و مردم آن چه خواهد بود ولی همین هیجان و اشتیاق، روستا را زنده كرده است و شوق و امیدی كه در چشم و نگاه مردم روستا دیده می شود، خبر از آینده ای زنده و پویا می دهد.
روستای كوچك «بهانگر»، در این روزها علاوه بر میهمانانی كه از تهران و از «بنیاد غیردولتی حامی ارزش آفرینان» آمده بودند، میزبان دو گروه از منطقه بود، گروه اول مدیران ستادی و اجرائی شهرستان داورزن و گروه دوم مدیران اجرائی شهرستان سبزوار، اساتید و مدیران دانشگاه حكیم سبزواری، كارآفرینان روستایی از شهرستان سبزوار و ریاست پارك علم و فناوری استان خراسان رضوی از مشهد بودند.
شاید مهم ترین نتیجه در همین قدم اول پایه گذاری نشست «همفكری و همراهی با روستای پایدار» و «توجه و اهمیت دادن» جمع حاضر به مساله روستا بود.
امضاء توافقنامه ایجاد و راه اندازی «مركز رشد و كارآفرینی روستایی در روستای بهانگر» میان بنیاد غیردولتی حامی ارزش آفرینان، پارك علم و فناوری خراسان رضوی و دانشگاه حكیم سبزواری هم دستاورد مكتوب و سند مهم امضاء شده در جریان این نشست بود. با امضاء این سند مقدمات تعمیم قانونی مزایای مراكز رشد و كارآفرینی و پارك های علم و فناوری به روستاها فراهم گردید و روند تدوین آیین نامه و آغاز فرایند الگوسازی و نهادینه سازی این قبیل مراكز در دفتر سیاست گذاری و برنامه ریزی امور فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری شروع شد.
شاید زمانی كه برای تحقق این اهداف لازم است كوتاه نباشد ولی می توان ثمرات این قدم خیر و بزرگ را در سال های آینده و در سطح روستاها دید و جوانان توانمند و تحصیل كرده روستایی كه مصمم به ورود به عرصه های علمی و اجرائی بوده و هستند را به جای شهرها در همین نوع از پارك های علم و فناوری جای داد و رؤیای دیرینه «دره های كارآفرینی» را در روستاها ممكن ساخت.
مزایای شركت های تحت پوشش مراكز رشد و كارآفرینی و همینطور پارك های علم و فناوری را باید برای مردم و جوانان علاقه مند منطقه توضیح بدهیم و غربالگری و كشف استعدادهای خلاق در بین جوانان روستایی را آغاز نماییم و بپذیریم این شكل از كسب وكار با شیوه سنتی كار و تلاش در روستاها بسیار متفاوت می باشد. اما چاره ای جز این نداریم كه روستا و روستائیان را با روش های رایج در اقتصادهای بزرگ تر آشنا نماییم و زبان مشترك با اقتصاد شهری و بین المللی را به آنان بیاموزانیم.
یكی از مهم ترین علل ركود و سقوط زیست روستایی در طول سال های گذشته كه منجر به ایجاد رابطه برعكس میان جمعیت شهری و روستایی نسبت به سال های اول انقلاب شده است و مهاجرت ۴۰ درصدی از روستا به شهرها را رقم زده است، فقدان كار و شغل مناسب در روستاها است.
نهادینه سازی این قبیل مراكز در دفتر سیاست گذاری و برنامه ریزی امور فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری شروع شد.
سال هاست كه گمان كرده ایم با توزیع پول در روستاها می توانیم بر این مشكل اساسی و جدی چیره شویم ولی نتیجه آن تبدیل «روستایی فاقد شغل مناسب» به «روستایی فاقد شغل مناسب و بدهكار» بوده است. موضوعی كه خودش ازجمله دیگر عوامل مهاجرت به شهرهاست.
امروز بر همه عوامل و فعالان و تصمیم گیران روشن شده است كه ترمیم و اصلاح صدمه های ناشی از حاشیه نشینی و مهاجرت های بدون برنامه و هدف در شهرها، بسیار گران تر از پیشگیری از مهاجرت ناخواسته و درمان صدمه ها در روستاهاست و با صرف هزینه ای به مراتب كمتر در روستاها می توان علاوه بر احیای جمعیت روستایی پایدار و امیدوار به زندگی در روستا، از پیدایش مشكلات و معضلات در شهرها هم جلوگیری كرد.
یكی از خواسته های جمع حاضر در نشست همفكری و همراهی با «روستای پایدار» تخصیص منابع و مشوق های مالی و مالیاتی و حمایتی به صورت هدفمند به كسانی است كه از راه كارآفرینی در روستاها از مهاجرت ناخواسته اهالی روستا به شهر جلوگیری می كنند. این منابع می تواند فعالان اقتصادی و كارآفرینان را تشویق كند تا بخشی از توان و سرمایه خویش را صرف همراهی با سیاست های حاكمیت در روستاها كنند.
یكی از مهم ترین دستاوردهای هم نشینی و حضور كارآفرینان شهری در روستاها، كشف استعدادهای كارآفرینی در روستاییان و آموزش شیوه های متنوع كسب وكار به جوانان روستایی است. مساله ای كه جوانان روستایی را آزار می دهد محدودیت انتخاب شغل و ناامیدی ناشی از شكست های مستمر در تأمین معاش است.
مراكز رشد و كارآفرینی روستایی می توانند دریچه هایی تازه به روی جوانان روستایی بگشایند و نقطه اتصالی میان كارآفرینان و مربیان كسب وكار شهری و جوانان روستایی باشند و به جوانان روستایی جویای كار، شیوه های حرفه ای و موفق ایجاد و اداره یك كسب وكار را بیاموزانند و از بستر وجود زیرساخت هایی نظیر آب و برق و گاز و مخابرات و اینترنت، برای ایجاد اشتغال پایدار در روستاها به خوبی بهره ببرند. همینطور این مراكز می توانند تسهیل كننده روابط بین مراكز دولتی و اجرایی با كسب وكارهای نوپای روستایی باشند و با عنایت به تخصص و تجربه ای كه در این مراكز وجود دارد از طرفی راهكارهای قانونی را در اختیار روستاییان قرار دهند و از سوی دیگر روستاییان را با ضوابط و قوانین موجود آشنا كنند و آنان را برای یك كسب وكار حرفه ای و موفق مهیا سازند.
از سوی دیگر، جذب علاقه مندان و فعالان اجتماعی ساكن در شهرها به روستا و مراكز رشد و كارآفرینی روستایی كه به شكلی مایلند در این تحول و تغییر پرارزش سهیم باشند، می تواند به رونق گردشگری هدفمند و مسئولانه بیانجامد و اسباب رشد دوجانبه و چندجانبه میان فعالان شهری و روستایی را فراهم آورد.
* كارآفرین اجتماعی و موسس و عضو شركت های حوزه فن آوری اطلاعات
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب