چرا باید كارتن خواب ها را شناخت؟
به گزارش تاكسی مدرن نتایج یك پژوهش گویای آن می باشد كه در جهت مدیریت كردن كارتن خوابی و با عنایت به محدودیت منابع برای كمك به این افراد و توجه به شناور بودن جمعیت آنان، برای مسؤلان اجتماعی چاره ای نمی ماند جز اینكه كارتن خواب های واقعی را شناسایی كرده و افزایش و كاهش جمعیت آنان را رصد نماییم.
به گزارش تاكسی مدرن به نقل از ایسنا، در دو دهه اخیر نوع خاصی از بی خانمانی كه كارتن خوابی نام گرفته، در كشور ما بخصوص در كلانشهر تهران پدیدار شده و مورد توجه قرار گرفته است. كارتن خوابی به نظر كارشناسان اجتماعی ضمن آنكه مسئله ای اجتماعی تلقی می شود، می تواند تبدیل به صدمه اجتماعی شود. كارتن خوابی نشانه و برآیندی از وجود سایر مسائل و صدمه های اجتماعی در جامعه است.
به منظور جست وجو پیرامون فهم تجربه زیسته افراد كارتن خواب در شهر تهران، تیم پژوهشگران متشكل از اكبر بخشی نیا(دانشجوی دكترای مددكاری اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی)، حبیب آقا بخشی(دانشیار مددكاری دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی تهران)، سعید ذكایی(استاد پژوهشگری دانشگاه علامه طباطبایی)، پژوهشی را انجام دادند.
دراین پژوهش، اندازه نمونه با انتخاب هدفمند نمونه ها با ۳۲ نفر به اشباع نظری رسید، اما برای اطمینان بیشتر و تایید داده ها تا ۳۴ نفر ادامه یافت. دسترسی به این افراد با رفتن به گرمخانه ها و پاتوق های این افراد عمدتاً در جنوب شهر تهران، بخصوص پارك ها و محله های جنوب شرقی تهران امكان پذیر شد. جهت همكاری آنان تلاش در برقراری رابطه حرفه ای، جلب اعتماد آنان، كمك گرفتن از افراد واسطه از بین خود كارتن خواب ها و حتی عرضه مشوق های مادی شد.
در نوع شناسی كارتن خوابی در این پژوهش، ابتدا دو دسته كلی كارتن خواب های معتاد و كارتن خواب های غیر معتاد تشخیص داده شد. سپس در درون این دو دسته پاره گروه هایی شناسایی شدند. این دو دسته، با اینكه دارای تفاوت های بسیاری هستند، اما مشابهت ها و مشتركات فراوانی هم بین آن دو دیده می شود.
این پژوهش نشان داده است كه بخش بزرگی از كارتن خواب ها، پیش از كارتن خوابی سوء مصرف مواد داشته اند. به عبارت دیگر اعتیاد یكی از علل كارتن خوابی و برای این دسته علت اصلی بوده است. در حالیكه برای كارگران مهاجر، بیكاری، مهاجرت و عدم تطابق با زندگی شهری، علل اصلی كارتن خوابی شان بوده است. همینطور این پژوهش نشان دهنده آن است كه كارتن خواب های غیر معتاد هم در معرض وابستگی به مواد و صدمه های اجتماعی دیگرند و بعضی از آنان طی كارتن خوابی مصرف كننده مواد شده اند.
در این پژوهش عوامل اجتماعی كلان و ساختاری جامعه را می بینیم كه بعنوان علل و زمینه ساز كارتن خوابی افراد و زمینه شكل دهی آن نقش دارند. بی سرپناهی، فقر اقتصادی، بیكاری، مهاجرت و طرد اجتماعی، همه ارتباط متقابل با یكدیگر داشته و یكدیگر را تشدید می كنند.
در این پژوهش نظریه حاصل(یا شاید بهتر باشد بگوییم قضایای حاصل) از آن حكایت می كند كه كارتن خوابی با گسستگی و پیوستگی همراه می باشد. گسستگی ها اغلب از جنس از دست دادن پیوندها، ارتباطات، حمایت هاست و در ارتباط با خانواده، جامعه، حمایت های اجتماعی و منابع اجتماعی صورت می گیرد. وابستگی ها هم اغلب از جنس پیوند ها و ارتباطات بوده اما به صورت وابستگی به حمایت ها و منابع جایگزین در قبال فقدان ها، بی پناهی و محرومیت هاست. در این پژوهش وابستگی به مواد و پناه بردن به آن هم در زمره این وابستگی ها شمرده شده است.
به صورت كلی می توان نتیجه گرفت كه كارتن خوابی پدیده ای اجتماعی است كه عوامل اجتماعی ساختاری و كلان جامعه زمینه آنرا فراهم نموده و عوامل و وضعیت فردی و خصوصیت های شخصیتی هم در بروز آن نقش دارند.
این پژوهش، در بخش اجرایی، شناسایی كردن كارتن خواب ها و فرهنگ سازی را از مهم ترین پیشنهادات برای حل این مشكل خواند و در این مورد تصریح كرد:
در جهت مدیریت كردن كارتن خوابی و با عنایت به محدودیت منابع برای كمك به این افراد و توجه به شناور بودن جمعیت آنان، برای مسؤلان اجتماعی چاره ای نمی ماند جز اینكه كارتن خواب های واقعی را شناسایی كرده و افزایش و كاهش جمعیت آنان را رصد كرده و برپایه تعداد واقعی و وضعیت شان و با مشاركت آنان برنامه ریزی كرده و آنها را اجرایی كنند. ازاین رو شناسایی كارتن خواب ها و شناسنامه دار كردن آنان ضروری می باشد.
در مورد فرهنگ سازی در مورد برخورد مردم با كارتن خواب ها هم بهتر است این فعالیت را بخصوص سمن ها و خیریه ها برعهده گیرند و آگاهی عمومی را درباره كارتن خوابی و چگونگی برخورد با آنان بالا ببرند. همینطور آموزش دهند كه مردم از برخورد احساسی، رفتار ترحم آمیز و دلسوزی نابجا، كمك های غیر كارشناسانه و وابسته سازی اجتناب كنند.
این پژوهش در شماره ۱۱ نشریه "مددكاری اجتماعی" انتشار یافته است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب